21 nov 2023 - 17:01
Nieuws
Naar aanleiding van het 150-jarig bestaan van de Lierse afdeling van het Willemsfonds, heeft in het stadsmuseum een merkwaardige tentoonstelling plaats die tot 10 juni 2024 kan worden bezocht. Genoemd naar J.F. Willems (1793-1846) werd het Willemsfonds in 1851 opgericht in Gent. Na Gent, Antwerpen, Brugge en Brussel is Lier de vijfde oudste lokale afdeling.
In zijn toespraak verwees voorzitter Ulrik Van den Plas naar de oprichting van de Lierse afdeling op 16 november 1873 in d’Eycken Boom. De afdeling is nog altijd opvallend actief en blijft bijdragen tot de culturele bedrijvigheid in de stad. De eerste voorzitter Anton Bergmann overleed 150 jaar geleden. 125 jaar geleden werd zijn monument onthuld op de Bergmannvest. Spreker stelde met leedwezen vast dat het grafmonument van Tony Bergmann op de begraafplaats van de Mechelsesteenweg staat te verkommeren en sprak de hoop uit dat een dossier ‘restauratie funerair erfgoed’ kan worden opgestart. Burgemeester Rik Verwaest riep de sfeer op van het laatste kwart van de 19de eeuw, waarin politiek werd bedreven door heren van stand, rijken en families onder elkaar. Van bij de oprichting ijverde het Willemsfonds voor ‘volksverheffing’ via het beschermen van het Nederlands als volkstaal. Anton Bergmann was het enige Nederlandstalige lid van de Koninklijke Academie van Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten. De tentoonstelling is het aangewezen moment om de kernwaarden van het Willemsfonds in herinnering te brengen. Als aanloop naar de receptie bracht schepen Ivo Andries hulde aan de pioniers en blikte hij vooruit naar de toekomst.
De tentoonstelling ‘150 jaar Willemsfonds’ werd opgebouwd aan de hand van documenten, verslagen, foto’s en voorwerpen. Bijzondere aandacht wordt gevestigd op de evolutie en activiteiten van de afdeling en op de belangrijke rol van de liberale burgemeester George Bergmann en Anton Bergmann, oprichter van het Willemsfonds Lier. Tot de merkwaardige stukken behoren de statuten uit 1873 en de ‘kataloog der werken van de volksbibliotheek 1875’. Op 3 mei 1863 werd onder impuls van George Bergmann in Lier een volksbibliotheek opgericht. Het Willemsfonds schonk ieder jaar een bedrag om boeken aan te kopen. Vanaf 1884 bouwde het Willemsfonds een eigen boekerij. Sinds 2011 reikt het Willemsfonds ieder jaar de ‘Bronzen Uil’ uit voor de beste debuutroman in Nederland en Vlaanderen. De uil is het symbool voor wijsheid die groeit door elkaar respectvol te ontmoeten en door persoonlijke ontwikkeling en kritisch burgerschap te stimuleren. Verder wordt een overzicht geschetst van de activiteiten van het Willemsfonds als socio-culturele vereniging, met culturele uitstappen, ontmoetingsmomenten en voordrachten. Opmerkelijk zijn de geschilderde portretten van George Bergmann (1805-1893) van 1853 tot 1872 burgemeester van Lier en van Anton Bergmann (1835-1874), oprichter van het Willemsfonds Lier. Tenslotte wordt aandacht besteed aan de onthulling in 1898 van het gedenkteken van Anton Bergmann op de stadsvest. Het monument is ontworpen door de Antwerpse beeldhouwer Frans Joris (1851-1914). Lodewijk Van Boeckel zorgde voor de huldetak en het smeedijzeren hekwerk.
Tekst DéBé
Foto Luc Peeters
