14 jul 2024 - 15:04
Nieuws
Onlangs kreeg de gerestaureerde beeldengroep ‘De arend en de gems’ van kunstsmid Lodewijk Van Boeckel een ereplaats in het stadhuis van Lier. Bij deze gelegenheid wees em. prof. dr. Philip Vermoortel er op dat in Lier met Jozef Cuylen – alias ‘Frère Joseph’ –, nog een andere talentvolle kunstsmid werd geboren. Jozef Cuylen was een grote bewonderaar van Lodewijk Van Boeckel. Net als zijn grote voorbeeld vervaardigde hij een omvangrijke collectie van prachtige smeedijzeren kunstwerken.
Jozef Cuylen werd op 6 september 1921 in Lier geboren als oudste zoon van Jaak Cuylen (1895-1981) en van Marie-Louise Van der Wee (1894-1963). Hij kende er zorgeloze kinderjaren en ging bij aanvang van het schooljaar 1927-1928 van start in het eerste leerjaar van het Sint-Gummaruscollege. Na het eerste trimester verhuisde het gezin naar Etterbeek, de nieuwe standplaats van zijn vader die schoenmaker bij het leger was. Voor de jonge Jozef betekende dit de overstap naar de ‘Ecole Saints-Georges-et-Joseph’ bij de ‘Frères de Saint-Gabriel’. Hij kende aanvankelijk geen woord Frans, wat een extra stimulans betekende om bij de beste leerlingen van de klas te zijn. De jonge knaap was bijzonder intelligent en begaafd. Hij tekende en schilderde, speelde toneel, orgel en trompet en kon prachtig zingen. Op 25 augustus 1935 verhuisde hij als bijna 14-jarige naar het juvenaat van de Broeders van Sint-Gabriël in Liedekerke. In 1942 behaalde hij het diploma van ‘instituteur primaire’ aan de Normaalschool in Braine-le-Comte. Aan Sint-Thomas in Brussel volgde het Nederlandstalig diploma van onderwijzer en in 1948 dit van ‘régent scientifique’. In 1952 voegde hij hier aan het Kardinaal Mercierinstituut in Schaarbeek het diploma van ‘électricité B2’ en in 1957 in Mons dit van technisch ingenieur toe.
Jozef Cuylen gaf als ‘Frère Joseph’ les aan het Sint-Gabriëlinstituut in Liedekerke en vanaf 1950 aan het ‘Institut Technique Saint-Gabriel’ in Braine-le-Comte. In januari 1958 werd hij – en dit tot zijn 60ste verjaardag in 1981 – directeur van dit instituut. Tijdens de laatste 20 jaar van zijn leven maakte hij honderden aquarellen, schilderijen en tekeningen. Als kunstsmid realiseerde hij een opvallende reeks kunstwerken waaronder arenden, kraaien, duiven en hanen. Merkwaardig zijn de beelden van onder meer de Omroeper, de Mijnwerker, de Schoenmaker (beeld van zijn vader) en van Louis-Marie Grignion de Montfort (1673-1716), de stichter van de Broederschap van Sint-Gabriël. Werken van zijn hand bevinden zich in Braine-le-Comte, Binche, Bois-du-Lac, bij de Broeders van Sint-Gabriël in Boechout, in Liedekerke en in Rome, en in privé-bezit. In 2019 konden meerdere van deze werken in Lier worden bewonderd tijdens de tentoonstelling van de Koninklijke Smedersgilde van België naar aanleiding van de 75steverjaardag van het overlijden van Lodewijk Van Boeckel. In 2020 was een tentoonstelling gepland in Duitsland, die omwille van corona moest worden geannuleerd. Jozef Cuylen overleed op 23 april 2005 (83 jaar) in Soignies.
Tekst DéBé
Foto Philip Vermoortel
