20 sep 2019 - 17:57
Nieuws
Nu na 75 jaar de bevrijding wordt herdacht, komen tal van tragische verhalen naar boven. Zo is er het pijnlijke wedervaren van het Pools Joodse gezin van Jakob Lemel en Dyszka Zolty en hun drie kleine kinderen. Enkele weken voor de bevrijding werden ze vanuit Lier gedeporteerd naar Auschwitz. In het voetpad voor hun woning in de Pannenhuisstraat 144, werd thans een herdenkingssteen ingehuldigd.
Schepen Rik Verwaest: ‘In ons land moesten alle gemeentebesturen een adreslijst van Joode inwoners opstellen en doorgeven aan de bezetter. In maart 1942 maakte het schepencollege het ‘Jodenregister’ – dat werd ontdekt door wijlen stadsarchivaris Luc Coene – over aan de Nazi’s. Een kopie hiervan berust in het stadsmuseum. Ook het gezin Lemel stond op de lijst. Jakob Lemel en Dyszka Zolty waren Poolse joden die als marktkramer aan de kost kwamen. Ze vestigdebn zich in 1941 in Lier, eerst in de Zagerijstraat en later in de Pannenhuisstraat 144. Amper twee maanden na de geboorte van hun dochtertje Mireille, werd het gezin op 9 juni 1944 thuis opgepakt. Alleen vader Jakob kon op blote voeten ontsnappen via de tuinmuur. Met de hulp van Lierenaars kon hij tot het einde van de oorlog onderduiken in Emblem. Moeder Dyszka Zolty (34) en de kinderen David (7), Berisch (4) en Mireille (2 maanden), werden naar de Dossinkazerne in Mechelen afgevoerd. Op 31 juli 1944 vertrokken ze met het laatste transport naar Auschwitz, waar ze op 2 augustus 1944 werden vermoord’.
Wim Govaerts achterhaalde het verhaal in zijn boek ‘Lier 40-45’. In 2018 besliste het stadsbestuur deze zwarte bladzijde uit het Lierse verleden te herdenken. Aan de Stedelijke Academie voor Schone Kunsten werd gevraagd om enkele voorstellen uit te werken. De keuze viel uiteindelijk op de stoeptegel die werd ontworpen door Riet Smulders. Zij vond de nodige inspiratie in de begraafplaats van Jeruzalem en ontwierp een bronzen gedenksteen in de vorm van een Joods grafschrift. Naast de steen bevinden zich tegels met de naam en de geboortedatum van de moeder en de kinderen. In het huis aan het voetpad woont sinds vorige maand het jonge koppel Sander Gebreurs en Hannelore Rutten.
Tekst: DéBé
Foto’s: RM
