03 aug 2024 - 19:10
NieuwsTijdens de tweede helft van de 19de eeuw en de eerste helft van de 20ste eeuw, telde Lier zo’n 20 borstelfabrieken, hoofdzakelijk familiebedrijven. In de schaduw van Izegem stond Lier bekend als ‘borstelstad’. Vandaag is er nog enkel de borstelfabriek Vermeylen die deze lange traditie in ere houdt. De dag dat bedrijfsleider Paul Vermeylen er het bijltje bij neerlegt, lijkt een typisch Lierse bedrijvigheid voor goed te verdwijnen.
Borstelfabriek Vermeylen werd opgericht in 1926 door Jozef Vermeylen en ging van start in de Rolwagenstraat. In 1934 stapte zijn broer mee in het bedrijf en werd de bedrijvigheid overgebracht naar de Hazenstraat. Het familiebedrijf telde toen een 20-tal werknemers. Tijdens deze periode werd ook een eerste ‘stansmachine’ aangekocht. De borstelh aren konden dan machinaal worden ‘ingeschoten’ in de gaatjes van de voor gezaagde en op maat gesneden houten vormen. Daarvoor werden de borstels uitsluitend met de hand gemaakt. In 1937 werd het bedrijf grotendeels door brand vernield. Er moest dan ook naar een nieuwe vestigingsplaats worden uitgekeken. Nadat de oorspronkelijk oprichter uit het bedrijf stapte, vonden de overblijvende eigenaar en zijn zoon Piet Vermeylen een nieuw bedrijfspand aan de Vaartlaan. Tijdens de tweede wereldoorlog kende de fabriek een absolute bloeiperiode. Vezels uit de overzeese landen mochten niet meer ingevoerd worden en moesten vervangen worden door lokaal materiaal van mindere kwaliteit. Het ging dan vooral om ‘bunt’-strogras uit de Kempense zandgrond. De borstels waren sneller versleten en moesten geregeld vervangen worden, wat goed was voor de productie. Op zoek naar alweer meer ruimte verhuisde het bedrijf bij het einde van wereldoorlog II naar de Maanstraat en werd ook nog een pand gehuurd in de Zagerijstraat (de vroegere fabriek van Volckaerts).
In 1955 nam Piet Vermeylen de leiding over en werd het machinepark verder gemoderniseerd. Bij het begin van de jaren ’70 werd een grote ‘mengelmachine’ aangekocht, om de grondstoffen automatische te ‘mengelen’. Zodoende nam de tewerkstelling in de sector zienderogen af en verdwenen steeds meer borstelfabrieken. In 1968 kwam Paul Vermeylen aan de zijde van zijn vader Piet. Andermaal was uitbreiding noodzakelijk, zodat in 1985 een nieuw bedrijfsgebouw werd opgetrokken in de Mallekotstraat. In 1994 vervoegde Geert Vermeylen als vertegenwoordiger van de vierde generatie het bedrijf. In 2021 opteerde hij voor een nieuwe wending in zijn beroepsleven, zodat de continuïteit sindsdien verder verzekerd wordt door zijn vader Paul. Borstelfabriek Vermeylen biedt een breed gamma van kwalitatieve industriële en huishoudborstels aan, w.o. straatkeerders, rakletten, halve manen, schoen- en pompsteenborstels en vele andere. De grondstoffen zijn afkomstig uit heel de wereld. Er wordt vooral gebruik gemaakt van bahia uit Brazilië, bassine uit India, sherbro uit Sierra Leone, tampicofiber uit Mexico, chiqui chiqui uit Venezuela, kokosvezels uit Ceylon, varkenshaar uit China en paardenhaar uit Paraguay. Afgewerkte producten gingen decennialang naast Europa richting Afrika. Ook vandaag gaan Lierse borstels nog de wereld rond, met de Noord-Afrikaanse moslimlanden als vaste bestemming.
Tekst DéBé
Foto Luc Peeters