30 sep 2024 - 18:12
Nieuws
In het kader van de bevrijdingsfeesten hield ‘Recht & vrijheid’ in het Lierse stadhuis onder ruime belangstelling een academische zitting over de bevrijding van ons land door de geallieerden. Als gastspreker hield prof. dr. Dimitri Roden van de UGent een opgemerkte lezing over dit thema en over de noodzaak van voortgezet wetenschappelijk onderzoek, ook over de schaduwkant van de bevrijding. Aansluitend stelde Wim Govaerts de heruitgave van zijn boek ‘Lier 1940-1945 Bezet en Bevrijd’ voor.
De aanwezigen werden uitgebreid welkom geheten door Edith Van den Boeck, voorzitter van ‘Recht & Vrijheid’, die tevens de gastspreker introduceerde. Volgens Dimitri Roden betekende de bevrijding van Parijs een belangrijk keerpunt voor de oorlogvoering in onze contreien. Nadat de geallieerden op 2 september 1944 de Belgische grens overstaken, volgde vrij snel de bevrijding van Brussel (3 september) en Antwerpen (4 september). Het was de verdienste van de Britten, met de steun van de Canadezen en de Polen. De Amerikanen concentreerden zich op Wallonië. De Duitsers moesten zich terugtrekken tot achter de ‘Siegfriedlinie’. Met 2.000 burgers en 1.000 verzetslui als slachtoffers, eiste de bevrijding een hoge tol. De euforie na vier jaar Duitse bezetting had ook schaduwkanten. Zo moesten de geallieerde soldaten bij burgers en in openbare gebouwen ingekwartierd worden en zorgde hun aanwezigheid al ééns voor problemen. Bovendien was er nog de dreiging met de V1- en V2-bommen, die nog maandenlang voor angst en chaos zouden zorgen. Daarnaast waren er de twee golven van volksrepressie: de eerste in september 1944, de tweede na mei 1945. Wie met de bezetter had meegewerkt en van collaboratie werd verdacht, werd gearresteerd wat vaak uit de hand liep. Door het militaire gerecht werden 400.000 dossiers behandeld. 70% van de dossiers werd zonder gevolg geklasseerd of buiten vervolging gesteld. Uiteindelijk werden 53.000 personen veroordeeld tot ene gevangenisstraf of zelfs de doodstraf.
Steeds volgens Dimitri Roden blijven er na 80 jaar nog steeds vele vraagtekens en is verder fundamenteel historisch onderzoek noodzakelijk. De laatste ooggetuigen dreigen immers te vedwijnen. Een belangrijke rol is daarbij weggelegd voor lokale historici. De UGent is alvast gestart met een bachelor- en aansluitend een master-opleiding over WO II, de keuze tussen het verzet en de collaboratie en de gevolgen ervan voor familieleden. Vervolgens werd het woord verleend aan Lierenaar Wim Govaerts om de hernieuwde uitgave van zijn boek ‘Lier 1940 1945’ voor te stellen. Ruim 30 jaar lang heeft hij ooggetuigen gesproken en archieven in binnen- en buitenland geanalyseerd. De eerste uitgave verscheen in 2014, naar aanleiding van 70 jaar bevrijding. Sindsdien heeft hij nieuwe getuigen en familieleden opgezocht, nieuwe slachtoffers ontdekt en nieuw illustratiemateriaal verzameld. De heruitgave is volledig in kleur, kost 37 euro en is te bekomen in de erkende boekhandel. ‘Recht & Vrijheid’ biedt ook een authentiek bevrijdingsfilmpje aan.
Tekst DéBé
Foto Luc Peeters
